Son yıllarda iklim değişikliği nedeniyle hayvanların dengesinin şaştığı malum. Ayılar, yılanlar, kirpiler, kertenkeleler, semenderler… Şu sıralar kış uykusunda olması gereken hayvanlardan bazıları, değişen iklim koşulları nedeniyle ayakta. Her yıl bu duruma daha sık tanık oluyoruz. Hatta leylek, kırlangıç gibi çoktan göç etmesi gereken bazı kuşlar bile, artık göç etmeye gerek duymuyor.
4 Eylül 2025 tarihli haberimizde, “Türkiye’de yaban hayvanı olmak da zor” demiştik. Son günlerde Doğu Karadeniz’de, bu zorluğa bir kez daha vurgu yapacak gelişmeler yaşanıyor.
Zekiye Kaçak Bakırhan
Yerel halk bir süredir ayılardan yana çok dertli. Kış uykusuna yatmayan ayılar, yayla evlerini talan ediyor; köylerde bahçelere, arı kovanlarına zarar veriyor. Artık ayılarla daha çok karşı karşıya kaldıklarını, tedirgin olduklarını söyleyen yöre insanı, ayı sayısının arttığını iddia ediyor ve önlem alınmasını istiyor.
Beklenen o önlem yetkililerden geldi gelmesine ama yine en kolay yol seçildi. Ayılarla ilgili şikayetlerin çok arttığı Trabzon ve Rize’de, bazı köylerde geçici olarak sürek avı izni çıkarıldı. Çevre örgütleri, bilim insanları, bu karardan bir an önce dönülmesini istiyor.
Peki ayıların yaşanan olumsuzluklardaki payı, öldürülmelerini gerektirecek kadar büyük mü? Aslında sorunun kaynağı ne? İnsan ve ayı karşılaşmalarının artık daha sık yaşanmasının nedenini, ayı popülasyonunun artmasına bağlamak ne kadar doğru? Ayıların da insanların da zarar görmeyeceği bir ortam için ne yapmak gerekiyor?
Kış uykusu nedir?
Kış aylarında, yapraklarını dökmeyenler de dahil tüm ağaçlar, yaşamsal belirtilerin en aza indiği bir görüntüye bürünür. Çiçek ya da meyve üreten ağaçlar ve bitkiler, birkaç ay öylece kalır, üretim yapmaz. Bir dinlenme, hazırlanma dönemidir bu. Ormanda yaşayan birçok hayvan için bu durum, besin bulma sıkıntısına neden olur.
Kış uykusu, bazı hayvanların bu çetin kış koşullarına ve açlığa dayanabilmek için başvurdukları uzun süreli hareketsizlik hali olarak tanımlanıyor. Bilimsel adı: “Hibernasyon”.
