“8 Temmuz 1919 sabaha karşı. Pekâlâ, yaz. Bir: Zaferden sonra hükümet biçimi Cumhuriyet olacaktır.”
Mustafa Kemal Paşa, kurmay heyetinde yer alan Mazhar Müfit’e (Kansu) bu notu yazdırdığında daha Milli Mücadele bile emekleme aşamasındaydı.
Samsun’a çıkalı iki ay bile olmamış, Amasya Genelgesi sadece 16 gün önce yayınlanmıştı. İngilizlerin baskısı altındaki İstanbul Hükümeti ile ipler kopma noktasındaydı. Zaten bir gün sonra askerlikten de istifa edecekti.
Ama Mustafa Kemal Paşa’nın bu notu yazdırırken Mazhar Müfit’e bir şartı vardı:
“Bu defterin bu yaprağını kimseye göstermeyeceksin. Sonuna kadar gizli kalacak.”
Sonraki dört yıl çok zor geçti. Büyük Millet Meclisi’nin kurulması, muharebeler, zaferler, Saltanatın kaldırılması ve 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması...
