Geçen haftalarda TikTok’ta yayılan bir video, sosyal medyada kısa sürede dikkat çeken bir tartışmayı beraberinde getirdi. “merileee” adlı bir kullanıcının paylaştığı “Almancı Kız Dedektörü” başlıklı içerikte, Almanya’da yaşayan Türk kökenli genç kadınların makyaj tarzlarından kolayca ayırt edilebildiği öne sürüldü. Makyaj üzerinden yapılan bu genelleme, kısa sürede çok sayıda tepki ve taklit videoyla yanıt buldu.
Video, izleyiciler arasında farklı şekillerde yorumlandı. Bazı kullanıcılar içeriği gündelik bir gözlem olarak değerlendirirken, bazıları ise videonun genelleyici olduğunu ve Almanya’da yaşayan Türk kadınlara karşı önyargı taşıdığını düşündüklerini ifade etti.
Almanya’da yaşayan bazı kullanıcılar, “Türk Kızı Dedektörü” gibi içeriklerle bu yaklaşıma karşılık verdi. Tartışma ilerledikçe konu estetik tercihlerin ötesine taşındı. Almanya’daki bazı kullanıcıların Türkiye'deki ekonomik koşullara yönelik yaptığı karşılaştırmalar, Türkiye’deki bazı kullanıcılar tarafından eleştiriyle karşılandı.
“Almancı” ifadesi
Tartışmanın merkezinde sıkça kullanılan “Almancı” kelimesi, Türkiye’de genellikle Almanya’da yaşayan Türk kökenli kişiler için kullanılıyor. Türk Dil Kurumu’nda bu ifade, “Avrupa’da, genellikle Almanya’da çalışan Türk vatandaşı” olarak tanımlanıyor. Ancak gündelik dilde bu tanımın ötesine geçen çağrışımları da bulunuyor.
Almanca’da bu grubu tanımlamak için kullanılan karşılık “Deutschtürke” (Alman Türkü) olsa da, Almanya’da yaşayan Türkler günlük yaşamda çoğunlukla yalnızca “Türke” (Türk) olarak anılıyor. Türkiye’de ise “Almancı” kelimesi, yalnızca yurtdışında yaşama durumuna değil; konuşma biçimi, görünüş, tüketim alışkanlıkları ve davranışlar üzerinden yapılan genellemelere de işaret edebiliyor.
Bazı kullanıcılar bu kelimeyi gündelik ve tarafsız bir tanım olarak görürken, bazıları için “Almancı” ifadesi dışlayıcı ve ötekileştirici bir etiket anlamı taşıyor.
Video ne anlatıyor?
“Almancı Kız Dedektörü” başlığıyla paylaşılan videoda, Almanya’da yaşayan Türk kökenli genç kadınların benzer şekilde bronzlaştığı, aynı makyajı yaptığı ve çoğunun burun piercingi taktığı öne sürülüyor. Video, bu ortak görünümlerin Almancı kimliğini ele verdiğini iddia ediyor. Gelen tepkilerin ardından, merileee adlı kullanıcı kötü bir niyetle hareket etmediğini ve yalnızca benzer bir tarzdan söz ettiğini ifade etti.
İçerik üretiminin dinamiklerini göz önünde bulunduran bazı izleyiciler ise videoyu yalnızca estetik bir gözlem değil, aynı zamanda dikkat çekme arayışı olarak yorumladı. İstanbul’da doğup büyüyen, iki senedir Berlin’de doktor olarak çalışan ve sosyal medya içerikleri de üreten Ayşegül Taşkın, bu tür videoların neden öne çıktığına dair şu değerlendirmeyi yaptı:
“Biraz etkileşim almak için yapıldığını düşünüyorum. Çünkü ben de sosyal medyada içerik üretirken şunu fark ediyorum: Düz ve sakin bir şey söylediğinizde fazla izlenmiyor. İlgi çekmesi için içeriklerin biraz farklı, biraz kışkırtıcı ve uçlarda olması gerekiyor.”
Ayşegül, konuyla ilgili paylaşılan çoğu videoda, içerikte yer alan kişilerin küçük düştüğünü düşündüğünü ve izlerken sık sık başkasının adına utanmak anlamına gelen “cringe” hissini yaşadığını ifade etti.
